بورس تهران امروز سه شنبه 15 مهر دوباره سبزپوش شد و پس از چند هفته نوسان در مرز بی‌اعتمادی، نشانه‌هایی از بازگشت امید را در میان سرمایه‌گذاران حقیقی بروز داد. شاخص کل بورس با رشد ۴۱ هزار و ۴۴۹ واحدی معادل ۱.۴۳ درصد به سطح ۲ میلیون و ۹۳۲ هزار واحد رسید. شاخص هم‌وزن نیز با افزایش ۰.۹۱ درصدی در محدوده ۸۳۵ هزار و ۹۱۱ واحد ایستاد؛ رشدی متوازن که نشان می‌دهد جریان صعودی امروز فقط محدود به نمادهای بزرگ نبوده و در میان سهم‌های کوچک نیز گسترش یافته است.
به گفته‌ی تحلیل‌گران، این رشد نه‌فقط حاصل معاملات فنی، بلکه بازتابی از تغییر فضای روانی بازار است. سرمایه‌گذاران حقیقی که در هفته‌های گذشته با احتیاط و بی‌اعتمادی رفتار می‌کردند، امروز با قدرت بیشتری وارد میدان شدند و با حجم بالای سفارش‌های خرید، برتری را به سمت تقاضا تغییر دادند.
ارزش معاملات خرد نیز با عبور از ۱۲ همت، نشانه‌ای از بازگشت نسبی نقدینگی به بازار است؛ رقمی که در مقایسه با هفته گذشته افزایش محسوسی دارد و نشان می‌دهد بخشی از سرمایه‌های راکد دوباره به سمت سهام در حال حرکت است. نسبت قدرت خرید حقیقی به فروش به عدد ۱.۲۶ رسید آماری که به‌خوبی از برتری خریداران در جریان معاملات امروز حکایت دارد.
با وجود این تحرک مثبت، فعالان بازار تأکید می‌کنند هنوز نمی‌توان از آغاز یک روند صعودی پایدار سخن گفت. رشد امروز بیش از هر چیز حاصل بازگشت هیجان و امید کوتاه‌مدت است، نه تغییر بنیادی در متغیرهای اقتصادی. با این حال، پس از هفته‌ها رکود و بی‌اعتمادی، همین نشانه‌های کوچک از بازگشت خریداران می‌تواند نقطه شروعی برای احیای تدریجی بازار باشد.
یکی از نکات کلیدی معاملات امروز، تغییر مسیر جریان پول بود؛ تغییری که می‌تواند سرآغاز فصل تازه‌ای در رفتار سرمایه‌گذاران حقیقی باشد. بر اساس آمار، مجموع ورود پول حقیقی به سهام و صندوق‌های سهامی به ۱,۱۹۳ میلیارد تومان رسید، در حالی‌که صندوق‌های درآمد ثابت امروز شاهد خروج ۱,۳۳۰ میلیارد تومان نقدینگی بودند. این جابه‌جایی معنادار نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران در حال فاصله گرفتن از سیاست محافظه‌کارانه‌ی ماه‌های گذشته‌اند و ریسک‌پذیری دوباره در حال رشد است.
این چرخش رفتاری تنها یک اتفاق مالی نیست؛ نشانه‌ای از بازگشت امید و کاهش بدبینی نسبت به آینده بورس است. در هفته‌های اخیر، کاهش جذابیت نرخ سود ثابت در کنار رکود بازارهای موازی مانند مسکن و خودرو، باعث شده بخشی از سرمایه‌های خرد به سمت سهام حرکت کنند. همین جریان ورودی، امروز در قالب رشد شاخص‌ها و تشکیل صف‌های خرید خود را نشان داد.
با این حال، کارشناسان تأکید می‌کنند که این ورود نقدینگی اگرچه برای بازار مفید است، اما تا زمانی که عوامل بنیادی شرکت‌ها و سیاست‌های پولی کشور ثبات پیدا نکند، پایدار نخواهد بود. تجربه‌ی سال‌های گذشته نشان داده هرگاه صعود بازار بر پایه‌ی امید روانی شکل گرفته، در صورت تغییر ناگهانی سیاست‌ها یا افزایش نرخ بهره، جریان ورود سرمایه به‌سرعت معکوس شده است.
به بیان دیگر، امروز بازار در حال تجربه‌ی لحظه‌ای از بازگشت اعتماد شکننده است؛ لحظه‌ای که می‌تواند با تصمیم درست سیاست‌گذار، به روندی پایدار تبدیل شود، یا در صورت بی‌ثباتی اقتصادی، دوباره به سمت خروج سرمایه‌های حقیقی برگردد.
امروز در تالار شیشه‌ای، توازن قدرت به‌روشنی به نفع خریداران تغییر کرد. داده‌های معاملاتی نشان می‌دهد سرانه خرید هر سهامدار حقیقی به ۸۶.۶ میلیون تومان رسید، در حالی‌که سرانه فروش آن‌ها تنها ۶۸.۷ میلیون تومان بود. این اختلاف، نسبت قدرت خرید به فروش را به عدد ۱.۲۶ رساند؛ رقمی که در ادبیات بازار سرمایه به‌عنوان نشانه‌ای از غلبه تقاضای واقعی بر عرضه‌ی کوتاه‌مدت شناخته می‌شود.
این برتری در قدرت خرید، همراه با رشد ارزش معاملات خرد تا سطح ۱۲ هزار میلیارد تومان، نشان می‌دهد که سرمایه‌های تازه نه از جنس هیجانی، بلکه از سوی گروهی از خریداران نیمه‌حرفه‌ای و محتاط وارد بازار شده‌اند. خریدارانی که در ماه‌های گذشته نظاره‌گر بودند، حالا با مشاهده‌ی آرامش نسبی در شاخص‌ها و افزایش ارزش صف‌های خرید، به‌تدریج در حال ورود دوباره‌اند.
تحلیل‌گران می‌گویند این روند می‌تواند نشانه‌ی آغاز یک چرخه‌ی تدریجی بازسازی اعتماد در بازار باشد. هرچند هنوز نمی‌توان گفت سرمایه‌گذاران حقیقی به‌طور کامل به بورس بازگشته‌اند، اما داده‌های امروز گواهی است بر اینکه جریان نقدینگی دیگر در لاک دفاعی نیست.
با این حال، باید توجه داشت که بازار در این مرحله به‌شدت به سیاست‌های پولی حساس است. هرگونه تغییر در نرخ بهره بین‌بانکی یا سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی می‌تواند این نسبت قدرت خرید را دوباره معکوس کند. در واقع، بازار امروز با امید معامله می‌کند؛ امیدی که اگر پشتوانه‌ی اقتصادی نداشته باشد، به‌سرعت می‌تواند جای خود را به احتیاط و عقب‌نشینی بدهد.
تابلوی معاملات امروز چهره‌ای سبز و پرانرژی داشت. از میان بیش از ۸۰۰ نماد معامله‌شده، ۵۷۲ نماد مثبت و تنها ۲۲۴ نماد منفی بودند؛ تصویری که یادآور روزهای پررونق بورس در دوره‌های صعودی گذشته است. این غلبه‌ی رنگ سبز، نشان داد که تقاضا در سطح عمومی بازار افزایش یافته و رشد امروز محدود به چند نماد شاخص‌ساز نبوده است.
در پایان معاملات، تعداد صف‌های خرید به ۲۲۸ مورد رسید، در حالی‌که تنها ۶۶ نماد در صف فروش قرار داشتند. این اختلاف قابل‌توجه در حجم سفارش‌ها، بازتاب مستقیم برتری خریداران و افزایش اعتماد به تداوم روند مثبت است. ارزش سفارش‌های خرید در دقایق پایانی بازار نیز به بیش از ۲,۶۵۰ میلیارد تومان رسید، در حالی‌که ارزش سفارش‌های فروش تنها ۱,۲۸۰ میلیارد تومان بود نسبت تقریباً دوبرابری که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند در جایگاه خریدار باقی بمانند.
به گفته‌ی کارشناسان، رشد متوازن در نمادهای بزرگ و کوچک می‌تواند نشانه‌ای از تغییر رفتار سرمایه‌گذاران حقیقی باشد. برخلاف ماه‌های گذشته که بیشتر نقدینگی به سمت صنایع دلاری و شاخص‌ساز می‌رفت، امروز در گروه‌های کوچکتر نیز تحرک دیده شد؛ از خودرویی‌ها و بانکی‌ها تا سهام کوچک حوزه‌ی دارویی و غذایی. این پراکندگی رشد، در نگاه تحلیل‌گران، نشانه‌ای از بازگشت تنوع در تقاضا و افزایش امید به بهبود کلی بازار است.
با این حال، تجربه‌ی بازار نشان داده که چنین صعودهای همگانی اگر پشتوانه‌ی بنیادی نداشته باشند، معمولاً دوام زیادی ندارند. بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند اگر رشد فعلی با اصلاح در ساختار سودآوری شرکت‌ها و سیاست‌های حمایتی واقعی همراه نشود، احتمال بازگشت هیجان عرضه در روزهای آینده وجود دارد. بورس امروز لبخند زد، اما این لبخند هنوز روی زمینی لغزنده شکل گرفته است.
روند امروز بورس هرچند با صعود شاخص‌ها و تقویت تقاضا همراه بود، اما هنوز نشانه‌ای از عبور کامل از بحران اعتماد دیده نمی‌شود. بازار در مسیری حرکت می‌کند که امید در آن رشد کرده، اما ریسک همچنان سایه انداخته است. رشد ۴۱ هزار واحدی شاخص کل و افزایش ورود نقدینگی حقیقی می‌تواند آغاز مرحله‌ای تازه باشد، به‌شرطی که فضای سیاست‌گذاری پولی و اقتصادی از ابهام خارج شود.
کارشناسان می‌گویند پایداری روند صعودی بورس وابسته به سه عامل کلیدی است: نخست، ثبات در نرخ بهره بین‌بانکی که در هفته‌های اخیر یکی از مهم‌ترین ترمزهای بازار بوده است؛ دوم، حفظ جریان ورود نقدینگی حقیقی که اگر با بی‌اعتمادی یا سیگنال‌های منفی سیاست‌گذار قطع شود، می‌تواند تمام دستاوردهای اخیر را از بین ببرد؛ و سوم، پرهیز از تصمیمات ناگهانی که بر صنایع بورسی فشار وارد می‌کند، مانند تغییرات ناگهانی در نرخ خوراک، تعرفه‌ها یا قوانین مالیاتی.
در بُعد روانی نیز بازار در آستانه‌ی یک آزمون مهم قرار دارد. هرچند ورود سرمایه‌گذاران حقیقی نشانه‌ی بازگشت امید است، اما هنوز بخش زیادی از سرمایه‌های خرد در حاشیه نشسته‌اند و برای بازگشت، منتظر سیگنال اطمینان از سوی سیاست‌گذار هستند. در واقع، رشد امروز بورس بیش از آنکه از ترازنامه‌ی شرکت‌ها تغذیه شود، از فضای روانی جامعه و عطش بازدهی در میان سرمایه‌گذاران نشأت گرفته است.
در مجموع، بورس تهران پس از هفته‌ها رکود، دوباره بوی تحرک گرفته، اما پایداری این صعود در گروی تصمیم‌هایی است که در اتاق سیاست‌گذاری گرفته می‌شود. اگر سیاست‌گذار بتواند میان کنترل تورم و حمایت از بازار سرمایه تعادل برقرار کند، شاخص‌ها می‌توانند مسیر صعودی ملایمی را تا پایان پاییز ادامه دهند. در غیر این صورت، این صعود نیز همچون بسیاری از موج‌های گذشته، تنها یک بازگشت هیجانی کوتاه‌مدت خواهد بود.
