بازار طلا امروز پنج شنبه 17 مهر چهره‌ای متفاوت از روزهای گذشته داشت. در حالی که اونس جهانی همچنان بالای مرز تاریخی ۴۰۰۰ دلار درجا می‌زند و نشانه‌ای از عقب‌نشینی ندارد، در بازار داخلی موجی از کاهش قیمت‌ها به راه افتاده است. کاهش محسوس نرخ دلار آزاد، تمام قطعات طلا و سکه را با خود پایین کشید و فضای بازار را از تب‌وتاب روزهای قبل خارج کرد.
قیمت طلای ۱۸ عیار که روز گذشته در سطح ۱۱ میلیون و ۳۵۳ هزار تومان قرار داشت، امروز تا حوالی ۱۱ میلیون تومان پایین آمد. آبشده نقدی نیز بیش از یک میلیون تومان افت کرد و از مرز ۴۹ میلیون به ۴۷ میلیون و ۹۷۰ هزار تومان رسید. در بازار سکه هم وضعیت مشابهی رقم خورد؛ سکه امامی از ۱۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزار به حدود ۱۱۵ میلیون تومان کاهش یافت و سایر قطعات از جمله نیم‌سکه، ربع‌سکه و سکه گرمی نیز بین دو تا سه درصد افت قیمت را تجربه کردند.
در ظاهر، بازار جهانی طلا در مسیر صعودی باقی مانده، اما بازار داخلی در جهت عکس حرکت کرده است. معامله‌گران این تضاد را ناشی از فشار نزولی دلار می‌دانند؛ ارزی که افت آن در روزهای اخیر باعث شد سیگنال صعودی اونس جهانی در قیمت‌های داخلی خنثی شود. به همین دلیل، با وجود درخشش طلا در بازارهای جهانی، بهای آن در تهران امروز رنگی از کاهش به خود گرفت.
در حالی که بازار داخلی درگیر افت قیمت‌هاست، بازار جهانی طلا همچنان درخشان می‌درخشد. اونس جهانی طلا با حفظ جایگاه خود بالای مرز ۴۰۰۰ دلار، در محدوده ۴۰۳۹ دلار تثبیت شده و هنوز نشانه‌ای از اصلاح یا عقب‌نشینی جدی در آن دیده نمی‌شود. این سطح از قیمت، بالاترین رکورد تاریخی فلز زرد محسوب می‌شود و برای بسیاری از تحلیلگران جهانی به معنای آغاز یک دوره جدید از «طلای گران» است.
عامل اصلی این جهش، ترکیبی از ضعف دلار جهانی، انتظار برای کاهش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو و افزایش تقاضا برای دارایی‌های امن در سایه‌ی تنش‌های ژئوپلیتیکی است. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران بین‌المللی همچنان طلا را بهترین پناهگاه در برابر ریسک‌های اقتصادی می‌دانند.
اما برای بازار ایران، این درخشش جهانی فعلاً به سود تبدیل نشده است. افت نرخ دلار در بازار داخلی عملاً اثر مثبت اونس را خنثی کرده و باعث شده قیمت طلا در داخل کشور برخلاف روند جهانی حرکت کند. کارشناسان می‌گویند در صورتی که دلار آزاد در روزهای آینده دوباره صعودی شود، تأثیر اونس جهانی فوراً خود را در بازار داخلی نشان خواهد داد و شاهد بازگشت سریع قیمت‌ها خواهیم بود.
در واقع، اونس جهانی در بالای ۴۰۰۰ دلار مانند منبعی از انرژی پشت صحنه عمل می‌کند؛ نیرویی که فعلاً در اثر افت ارز مهار شده، اما در صورت تغییر شرایط ارزی، می‌تواند دوباره موتور صعود بازار طلا و سکه در داخل را روشن کند.
امروز فضای بازار طلا بیش از هر زمان دیگری بوی تردید می‌داد. نه فروشندگان مطمئن بودند که قیمت‌ها پایین‌تر می‌رود و نه خریداران جرات ورود به سطوح فعلی را داشتند. نتیجه این وضعیت، بازاری نیمه‌ساکت بود که بیشتر بازیگران آن ترجیح دادند منتظر بمانند تا مسیر دلار و سیگنال‌های سیاسی روشن‌تر شود.
به گفته فعالان صنف طلا، از ابتدای روز حجم خرید به شکل محسوسی کاهش پیدا کرده و بیشتر معاملات در محدوده‌های بسته انجام شده است. برخی از دلالان حتی معتقدند که بخشی از کاهش قیمت امروز ناشی از فروش‌های احتیاطی توسط دارندگان طلا بوده که می‌خواستند پیش از تعطیلات آخر هفته، نقد شوند. اما در مقابل، تقاضای تازه و جدی در بازار دیده نمی‌شود.
تحلیلگران اقتصادی این وضعیت را مرحله‌ای از تعادل موقت می‌دانند؛ جایی که بازار پس از نوسانات شدید چندروزه، نیاز دارد برای مدتی آرام بماند تا دوباره جهت خود را پیدا کند. از نگاه آنان، تا زمانی که دلار زیر فشار عرضه باشد و خبر تازه‌ای از سیاست خارجی نرسد، بازار طلا نیز در همین محدوده‌ی محدود و محتاطانه حرکت خواهد کرد.
اما همه اتفاق‌نظر دارند که این تعادل شکننده است؛ چراکه هر تغییر کوچک در مسیر ارز، بلافاصله می‌تواند این سکون ظاهری را به نوسانی جدید تبدیل کند. بازار طلا فعلاً در حال «نفس‌گیری» است، اما هنوز به پایان بازی نرسیده.
بازار طلا در آخرین روز کاری هفته با نشانه‌هایی از خستگی روبه‌رو شد، اما هنوز به نقطه تصمیم نهایی نرسیده است. حالا همه نگاه‌ها به دو متغیر کلیدی دوخته شده: رفتار دلار در ابتدای هفته آینده و واکنش اونس جهانی به سطح ۴۰۰۰ دلار. این دو عامل مسیر حرکت بازار را مشخص خواهند کرد.
در سناریوی اول، اگر دلار دوباره از محدوده ۱۱۳ هزار تومان به سمت سطوح بالاتر حرکت کند، موج جدیدی از تقاضا به بازار طلا بازمی‌گردد. در این حالت، طلای ۱۸ عیار می‌تواند بار دیگر از مرز ۱۱ میلیون تومان عبور کند و سکه امامی به محدوده ۱۱۷ میلیون تومان بازگردد.
در سناریوی دوم، اگر دلار همچنان زیر فشار عرضه بماند و اونس جهانی نیز در همین سطح ثابت شود، بازار طلا به احتمال زیاد وارد فاز رکود و تثبیت قیمتی می‌شود. در این حالت، طلا در محدوده فعلی خود باقی می‌ماند و خریداران تنها در صورت افت بیشتر وارد می‌شوند.
اما سناریوی سوم که محتمل‌تر از دو سناریوی دیگر است می‌گوید: بازار طلا در مسیر بازگشت تدریجی قرار دارد. چرا که از یک‌سو اونس جهانی در سطحی تاریخی قرار گرفته و از سوی دیگر فشار فروش در بازار داخلی به حد اشباع نزدیک می‌شود. در چنین شرایطی، هر افزایش جزئی در نرخ ارز می‌تواند جرقه‌ای برای بازگشت قیمت‌ها باشد.
در مجموع، می‌توان گفت بازار طلا فعلاً در حالت «انتظارِ صعود» است. کاهش امروز اگرچه نمود عددی دارد، اما از جنس اصلاحی کوتاه‌مدت است؛ اصلاحی که اگر دلار دوباره جان بگیرد، می‌تواند خیلی زود جای خود را به یک جهش تازه بدهد.
